 |
|
Ths BS Nguyễn Thanh Hải thực hiện can thiệp điều trị tim nhanh tại BV Nhi T.Ư |
VOV - Bệnh
viện Nhi Trung ương là đơn vị đầu tiên và duy nhất trong cả nước có thể can
thiệp điều trị hầu hết các rối loạn nhịp tim cho trẻ ngay từ thời kỳ sơ sinh. Từ
năm 2012 đến nay, gần 200 bệnh nhi bị nhịp tim nhanh đã được điều trị thành công
và an toàn bằng kỹ thuật đốt điện.
Bệnh
khó chẩn đoán
Nhịp tim nhanh là tim đập nhanh bất thường. Đây là một trong những rối loạn nhịp hay gặp nhất ở trẻ em. Tại Khoa Tim mạch, Bệnh viện (BV) Nhi Trung ương (T.Ư), trường hợp của cháu Tùng Linh (8 tuổi, ở quận Hà Đông, Hà Nội), cách đây 7 tháng có biểu hiện tim đập nhanh, vã mồ hôi và buồn nôn. Tuy nhiên, vài tháng cháu Linh mới bị một lần khoảng 20 phút rồi lại đùa nghịch bình thường nên chị Tùng (mẹ cháu Tùng Linh) chưa đưa con đi kiểm tra. Gần đây, thấy cơn tim nhanh của con xuất hiện nhiều hơn, chị Tùng đưa con đến BV Nhi T.Ư khám. Sau 2 ngày theo dõi và làm các xét nghiệm chuyên sâu, bác sĩ mới phát hiện tình trạng bất thường của hệ thống dẫn truyền (hay hệ thống điện) trong tim của Linh dẫn đến cơn tim nhanh kịch phát. Một phương pháp điều trị can thiệp triệt để bằng đốt điện nhằm triệt bỏ đường dẫn truyền bất thường trong tim được tiến hành thành công.
Nhịp tim nhanh là tim đập nhanh bất thường. Đây là một trong những rối loạn nhịp hay gặp nhất ở trẻ em. Tại Khoa Tim mạch, Bệnh viện (BV) Nhi Trung ương (T.Ư), trường hợp của cháu Tùng Linh (8 tuổi, ở quận Hà Đông, Hà Nội), cách đây 7 tháng có biểu hiện tim đập nhanh, vã mồ hôi và buồn nôn. Tuy nhiên, vài tháng cháu Linh mới bị một lần khoảng 20 phút rồi lại đùa nghịch bình thường nên chị Tùng (mẹ cháu Tùng Linh) chưa đưa con đi kiểm tra. Gần đây, thấy cơn tim nhanh của con xuất hiện nhiều hơn, chị Tùng đưa con đến BV Nhi T.Ư khám. Sau 2 ngày theo dõi và làm các xét nghiệm chuyên sâu, bác sĩ mới phát hiện tình trạng bất thường của hệ thống dẫn truyền (hay hệ thống điện) trong tim của Linh dẫn đến cơn tim nhanh kịch phát. Một phương pháp điều trị can thiệp triệt để bằng đốt điện nhằm triệt bỏ đường dẫn truyền bất thường trong tim được tiến hành thành công.
Còn
cháu Bảo Nam (4 tuổi, ở Hà Nam), từ tháng 9/2014, thỉnh thoảng có những cơn đau
ngực. Đến BV tỉnh khám và xét nghiệm, các bác sĩ không phát hiện ra tim cháu có
vấn đề gì. Gần đây, cháu lại kêu đau ngực như trước, nhưng đau 1-2 lần/ngày
trong vòng một phút hoặc nửa phút, sau đó lại bình thường. Chị Ba, mẹ cháu Bảo
Nam đưa con đến khám ở BV Nhi T.Ư. Tại đây, các bác sĩ siêu âm tim, điện tim…
cho kết quả tim cháu vẫn bình thường. Tuy nhiên, khi bác sĩ cho cháu đeo máy ghi
điện tim liên tục trong 24 tiếng, mới phát hiện có cơn hoạt động điện tim bất
thường. Hiện các bác sĩ ở BV Nhi T.Ư vẫn tiếp tục tiến hành các bước thăm dò
trong tim của Nam để chẩn đoán chính xác nguyên nhân nhằm đưa ra biện pháp điều
trị hiệu quả.
Theo
thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Thanh Hải, Khoa Tim mạch, BV Nhi T.Ư, cơn tim nhanh kịch
phát có đặc tính xuất hiện và mất đi đột ngột, kéo dài vài phút đến hàng giờ và
thậm trí vài ngày, tái phát nhiều lần. Biểu hiện bệnh khá phức tạp, từ các triệu
chứng mơ hồ hoặc không rõ ràng đến tình trạng nguy kịch xuất hiện đột ngột. Việc
chẩn đoán cơn tim nhanh ở trẻ chủ yếu dựa vào kết quả của điện tâm đồ, nhất là
điện tim trong cơn tim nhanh, đây là bằng chứng quan trọng giúp chẩn đoán chính
xác và điều trị hợp lý. Tuy nhiên, phần lớn bệnh nhân đến khám bệnh đã hết cơn
tim nhanh và nhịp tim đã trở về bình thường, nên việc chẩn đoán thường bị bỏ
sót. Những trường hợp như bé Linh và Nam khá phổ biến tại Trung tâm can thiệp
tim mạch và điện sinh lý của BV Nhi TƯ. Nguyên nhân chủ yếu gây ra cơn tim nhanh
kịch phát ở các em là do bất thường bẩm sinh, nếu không được điều trị triệt để,
bệnh có thể tái phát nhiều lần và có thể gây nguy hiểm. Vì vậy, khi thấy con có
biểu hiện tim đập nhanh lúc nghỉ ngơi, cha mẹ cần đưa con đến BV chuyên khoa để
được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng có thể xảy ra
cho trẻ.
Dấu
hiệu nhận biết và phương pháp điều
trị
Theo
bác sĩ Hải, phần lớn tim đập nhanh ở trẻ em là biểu hiện đáp ứng tăng nhịp tim
với các tình trạng sinh lý của cơ thể như: trong hoặc sau khi vận động thể lực,
khi trẻ lo lắng, khi trẻ bị sốt hoặc các tình trạng bệnh lý khác gây cơn tim
nhanh. Tuy nhiên, nhịp tim sớm trở lại bình thường khi các điều kiện gây ra nó
qua đi. Trong trường hợp nhịp tim nhanh do bệnh lý rối loạn nhịp, triệu chứng
nhịp tim nhanh xuất hiện ngay cả khi trẻ đang nghỉ
ngơi.
Đối
với trẻ nhỏ, triệu chứng của cơn tim nhanh thường mơ hồ, không đặc hiệu và khó
nhận biết. Trẻ thường biểu hiện bú kém, quấy khóc, thở nhanh. Nặng hơn thì ngủ
nhiều hoặc lơ mơ, da lạnh và tái, tiểu ít. Dấu hiệu nhận biết quan trọng nhất là
nhìn vào lồng ngực trước tim hoặc sờ ngực trước tim thấy tim đập nhanh và mạnh,
hoặc quan sát vùng cổ hai bên trên xương đòn thấy “phập phồng theo tim đập” rất
nhanh, đếm nhịp tim thường thấy tim đập trên 220 lần/phút (nhịp tim bình thường
ở trẻ bú mẹ khi nghỉ là dưới 160 lần/phút). Còn ở trẻ lớn: Trẻ thường kêu đột
ngột có cơn đánh trống ngực hoặc tim đập nhanh khi nghỉ rồi mất đi đột ngột và
tái diễn nhiều lần. Thường có một trong các triệu chứng kèm theo: đau tức ngực,
khó thở, mệt mỏi, khó chịu. Một số trường hợp có thể ngất xỉu. Khi để trẻ nằm
hoặc ngồi nghỉ, đếm nhịp tim thường phát hiện thấy tim đập trên 180 lần/phút.
Khi hết cơn, trẻ nhanh chóng trở lại bình
thường.
Để
chẩn đoán trẻ bị cơn tim nhanh, ngoài việc phải ghi điện tim trong lúc đang bị
cơn tim nhanh còn phải ghi điện tim cả khi tim đập bình thường. Điện tim ghi
được trong lúc tim nhanh có thể chẩn đoán chính xác được hầu hết các loại rối
loạn tim nhanh. Điện tim ghi được lúc tim đập bình thường có thể gợi ý hướng đến
chẩn đoán loại loạn nhịp có thể có. Tuy nhiên phần lớn điện tim ngoài cơn tim
nhanh là bình thường, nên việc chẩn đoán rất khó khăn. Để ghi được điện tim
trong lúc xuất hiện triệu chứng nghi ngờ tim nhanh, bệnh nhân cần phải được gắn
máy ghi điện tim liên tục trong nhiều giờ hoặc nhiều ngày, hoặc mang theo máy
ghi điện tim cầm tay, hoặc được cấy máy tự ghi điện tim trong cơ thể. Ngày nay,
với phương pháp thăm dò điện sinh lý trong tim cho phép chẩn đoán chính xác hầu
hết các rối loạn nhịp. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ được áp dụng đối với một
số trường hợp nghi ngờ loạn nhịp tim có triệu chứng, hoặc khi có chỉ định điều
trị triệt để bằng can thiệp và chỉ có thể thực hiện được tại bệnh viện có chuyên
khoa sâu.
Hiện
nay, phương pháp điều trị phổ biến là dùng các thuốc chống loạn nhịp để cắt cơn
và dự phòng tái phát cơn cho các bệnh nhân có cơn tim nhanh kéo dài và cơn tim
nhanh nguy kịch. Tuy nhiên, việc dùng các thuốc chống loạn nhịp có nhiều hạn
chế: không điều trị được triệt để, uống thuốc hằng ngày, dùng thuốc kéo dài, tác
dụng hạn chế (hiện tượng kháng thuốc), tác dụng phụ của thuốc, chi phí đi lại và
thăm khám nhiều lần. Chính vì vậy, phương pháp can thiệp điều trị bằng đốt điện
(dòng điện có sóng cao tần) được lựa chọn hàng đầu đối với trẻ lớn cho hầu hết
các loại loạn nhịp tim nhanh và trẻ nhỏ khi có dấu hiệu nguy hiểm. Đây là biện
pháp điều trị triệt để, chống tái phát cơn, tỉ lệ điều trị thành công trên 95%,
rất ít tai biến và biến chứng do kỹ thuật. Đây cũng là phương pháp thay thế cho
phương pháp phẫu thuật điều trị loạn nhịp trước đây.
Nguồn: Lưu
Hường (VOV)
EmoticonEmoticon