Thay
vì tiến hành mổ nhiều thì, một bệnh nhi 30 tháng tuổi với các khối u nguyên bào
thần kinh ở ổ bụng và lồng ngực hai bên đã được các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung
ương phẫu thuật thành công chỉ trong một thì. Ca mổ đầy khó khăn đã kết thúc
thành công sau 5 giờ.
Bệnh
nhân là bé Đoàn Thế Bảo (30 tháng tuổi, ở Lạng Sơn). Cháu bị tiêu chảy kéo dài ,
chướng bụng, hạ kali máu từ lúc 20 tháng tuổi và thường xuyên phải nhập viện
điều trị nhưng không có kết quả. Tiến sĩ, bác sĩ Phùng Tuyết Lan - Phó trưởng
khoa Ung Bướu Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, cháu bé được nhập viện tại
Khoa Ung bướu với các dấu hiệu cao huyết áp, tiêu chảy ngày 5-7 lần, siêu âm
bụng nghi ngờ có u tuyến thượng thận hai bên. CT ổ bụng phát hiện hai khối u sau
phúc mạc dọc hai bên cột sống cạnh tuyến thượng thận, các khối u bao quanh động
mạch chủ bụng. CT lồng ngực phát hiện các khối u nằm ở trung thất sau dọc hai
bên cột sống. May mắn, các xét nghiệm khác cho thấy khối u chưa có di căn xa.
Sau khi hội chẩn, các bác sĩ quyết định sinh thiết kim dưới hướng dẫn siêu âm
khối u sau phúc mạc. Bé Bảo được chẩn đoán là u nguyên bào thần kinh và điều trị
hóa chất 4 đợt theo phác đồ, song kích thước các khối u không có xu hướng nhỏ
lại. Trước tình hình đó, các bác sĩ đã đưa ra quyết định phẫu thuật cho cháu bé.
Cuộc mổ dự tính rất khó khăn vì khối u ở nhiều nơi và nằm cả hai khoang sau phúc
mạc và trung thất sau.
PGS.
TS. Trần Ngọc Sơn, Phó trưởng khoa Ngoại, phẫu thuật viên chính thực hiện ca mổ
cho biết, u nguyên bào thần kinh (UNBTK) là một trong những ung thư hay gặp nhất
ở trẻ em. Tuy nhiên UNBTK nguyên phát nhiều khối (đa ổ) như trường hợp bé Bảo là
rất hiếm gặp. Với các khối UNBTK ở cả lồng ngực và ổ bụng, các nghiên cứu trước
đây trên thế giới đều khuyến cáo điều trị phẫu thuật nhiều thì. Bệnh nhân thường
được phẫu thuật thành ít nhất 2 lần, một lần ở ổ bụng và một lần ở lồng ngực
(hoặc hai lần ở lồng ngực nếu u hai bên), các ca mổ cách nhau khoảng một tháng
hoặc lâu hơn. Lý do của sự thận trọng này là khi phẫu thuật can thiệp một lần ở
cả ổ bụng và lồng ngực, các chức năng sinh tồn của người bệnh, đặc biệt là chức
năng hô hấp, có thể bị đe dọa nghiêm trọng. Trường hợp bé Bảo, UNBTK phát triển
nhiều khối ở cả ổ bụng lẫn lồng ngực ở hai bên cột sống khiến nguy cơ này còn
cao hơn. Tuy nhiên, nếu phẫu thuật được một thì an toàn thì bệnh nhân giảm thời
gian phải chịu đau đớn, giảm số lần nhập viện và tổng thời gian nằm viện, giảm
gánh nặng chi phí điều trị cho gia đình người bệnh cũng như bệnh viện… Do đó các
bác sĩ Khoa Ngoại bệnh viện Nhi Trung ương quyết định thực hiện phẫu
thuật một thì, cắt toàn bộ các khối u chỉ trong một lần mổ. Việc gây mê hồi sức
và kế hoạch mổ đã được tính toán tỉ mỉ để đảm bảo an toàn cho bệnh
nhi.
Bé
Bảo được phẫu thuật mở ổ bụng cắt toàn bộ các khối u ở bụng, bảo tồn hai tuyến
thượng thận, và ngay sau đó nội soi lồng ngực hai bên cắt toàn bộ các khối u ở
lồng ngực. Kíp mổ đã phối hợp nhịp nhàng, thực hiện thành công ca mổ sau 5 giờ.
Ngày thứ ba sau mổ bé Bảo đã phục hồi tốt, có thể ăn lại bằng đường miệng, hết
tiêu chảy và kali máu trở về bình thường. Cháu được xuất viện ngày thứ 9 sau
mổ trong trạng thái sức khỏe tốt và được hẹn theo dõi khám định kỳ. Theo các bác
sĩ Bệnh viện Nhi Trung Ương, tài liệu y khoa Việt Nam và thế giới chưa ghi nhận
các ca phẫu thuật tương
tự.
Bác
sĩ Sơn cho biết thêm, U nguyên bào thần kinh có thể tiết ra một số hoóc môn,
trong đó có VIP (Vaso-Intestinal Peptide), thủ phạm gây nên hội chứng tiêu chảy
và rối loạn điện giải. Chính vì vậy, lúc đầu bé Bảo được chẩn đoán tiêu chảy kéo
dài đơn thuần nên điều trị nhiều tháng không hiệu quả. Ngay sau khi mổ cắt toàn
bộ các khối u, bệnh nhi đã hết tiêu chảy và rối loạn điện giải. Các bác sĩ
khuyến cáo, các cháu bé bị tiêu chảy kéo dài không rõ nguyên nhân nên làm thêm
các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh để phát hiện các bệnh lý nguyên nhân hiếm gặp
như UNBTK.
Lê
Mai
EmoticonEmoticon